فضاپیمای جونو راز طولانیمدت سیاره مشتری را آشکار کرد - تاریخ امپراطوری های ایران

به گزارش تاریخ امپراطوری های ایران، فضاپیمای جونو که از جولای 2016 در حال جمع آوری اطلاعات مربوط به فضای داخلی سیاره مشتری است، از یافته هایی تازه درباره نقاط داغ جو این سیاره پرده برداشت.

25 سال پیش، ناسا برای نخستین بار کاوشگری را به جو بزرگترین سیاره منظومه شمسی فرستاد. اما اطلاعاتی که کاوشگر گالیله در هنگام ورود به مشتری ارائه داد شگفت آور بود زیرا نشان از جو بسیار متراکم و گرم تر از حد انتظار این سیاره داشت. اکنون داده های تازه فضاپیمای جونو (Juno Spacecraft) حاکی از آن است که این نقاط داغ مشتری حتی بسیار گسترده تر و عمیق تر از تصور هستند. این یافته های تازه همراه با به روزرسانی درباره چرخندهای (Cyclone) قطبی مشتری، در تاریخ 11 دسامبر (21 آذر) در جریان کنفرانس اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا بیان شد.

اسکات بولتون (Scott Bolton) پژوهشگر اصلی جونو در مؤسسه تحقیقات جنوب غربی در سن آنتونیو گفت: سیارات غول پیکر دارای جوی عمیق هستند و یک بستر جامد یا مایع ندارند. برای درک بهتر آنچه در اعماق یکی از این دنیا ها اتفاق می افتد، باید به زیر لایه های ابرها نگاه کنیم. جونو، که به تازگی بیست و نهمین گذر علمی خود را از نزدیکی مشتری به اتمام رسانده است، دقیقا همین کار را را انجام می دهد و مشاهدات این فضاپیما رازی قدیمی را آشکار می سازد و پرسش های تازه ای هم ایجاد می نماید.

• مقارنه تماشایی مشتری و زحل با گذر از شب یلدا

آخرین رمز و راز دیرینه ای که جونو آنالیز کرد، برگرفته از 57 دقیقه و 36 ثانیه اطلاعاتی است که گالیله در 7 دسامبر 1995 ارائه داد. امواج رادیویی این کاوشگر حاکی از این بود که محیط اطراف آن خشک و متلاطم است، دانشمندان این یافته را به این واقعیت نسبت دادند که کاوشگر 34 کیلوگرمی در یکی از نقاط داغ و نسبتا نادر مشتری در جو پائین آمده است که با نام بیابان های جوی محلی شناخته می شوند و از منطقه استوای شمالی این غول گازی عبور می نمایند.

اما نتایج حاصل از ابزار مایکروویو فضاپیمای جونو نشان می دهد که سراسر کمربند استوای شمالی که یک نوار چرخشی قهوه ای گسترده که دقیقا بالاتر از خط استوای این غول گازی قرار گرفته است، به طور کلی یک منطقه بسیار خشک است. این یعنی ممکن است نقاط داغ بیابان مجزایی نباشند، بلکه دروازه هایی به منطقه وسیعی در جو مشتری باشند که ممکن است داغ تر و خشک تر از مناطق دیگر باشند.

داده های با وضوح بالا جونو نشان می دهد که این نقاط داغ مشتری با شکستگی در سطح ابرهای سیاره همراه هستند و نگاهی کلی به درون جو عمیق مشتری می دهند. همچنین این نقاط داغ، در کنار ابرها و طوفان های فعال مشتری، در حال شدت بخشیدن به تخلیه های الکتریکی در ارتفاع بالا هستند که اخیرا توسط جونو کشف شده و تحت عنوان رعدوبرق کم عمق شناخته می شوند. این تخلیه های الکتریکی، که در قسمت بالایی و سرد جو مشتری هنگام مخلوط شدن آمونیاک با آب شکل می گیرند، بخشی از این معما هستند.

• هابل عکسی تماشایی و با کیفیت بالا از محیط متلاطم مشتری ثبت کرد

تریستان گیلوت (Tristan Guillot) همکار تیم جونو از دانشگاه ساحل آزور در نیس فرانسه گفت: در بالای جو، جایی که رعدوبرق کم عمق دیده می گردد، آب و آمونیاک با هم ترکیب شده و از دید ابزار مایکروویو جونو ناپدید می شوند. این منطقه جایی است که نوع خاصی از تگرگ شکل می گیرد که ما آن را Mushball می نامیم. این گلوله ها سنگین شده و در اعماق جو سقوط می نمایند و منطقه بزرگی ایجاد می نمایند که هم از آمونیاک و هم از آب خالی می گردد. پس از ذوب شدن و تبخیر شدن گلوله ها، آمونیاک و آب دوباره به حالت گازی تبدیل می شوند که دوباره برای جونو قابل مشاهده هستند.

سال گذشته تیم جونو گزارشی از طوفان های قطب جنوب مشتری ارائه داد. در آن موقع، ابزار نقشه بردار شفق های فروسرخ مشتری (Jopian Infrared Auroral Mapper) جونو تصاویری از یک طوفان جدید را ثبت کرد که به نظر می رسد می خواهد به پنج چرخند تثبیت شده حول یک چرخند بزرگ مرکزی در قطب جنوب مشتری بپیوندد.

بولتون گفت: به نظر می رسد که آن طوفان ششم و در حقیقت نوزاد این گروه، در حال تغییر پیکربندی هندسی در قطب، از پنج ضلعی به شش ضلعی است. اما این کوشش ناکام ماند و این چرخند نوپا دور و پایان ناپدید شد.

در حال حاضر، تیم جونو نظریه منسجمی درباره شیوه تشکیل این گرداب های قطبی غول پیکر یا اینکه چرا بعضی پایدار می مانند در حالی که بقیه ایجاد می شوند، رشد می نمایند و سپس نسبتا سریع ناپدید می شوند، ندارند. با وجود اینکه کار بر روی مدل های جوی مشتری ادامه دارد، اما در حال حاضر هیچ مدلی برای شرح همه شرایط این سیاره وجود ندارد. این که طوفان های جدید چگونه ظاهر می شوند، تکامل می یابند، پایدار می مانند یا ناپدید می شوند، کلیدی برای درک چرخندهای گردشی است، که ممکن است به طور کلی به شرح شیوه فعالیت جو این سیارات غول پیکر یاری کند.

عکس کاور: چرخندهای مشتری در طیف فروسرخ از دید فضاپیمای جونو

Credit: NASA/JPL-Caltech/SwRI/ASI/INAF/JIRAM

منبع: NASA