چرا میان کشورهای عضو اکو همگرایی ترانزیتی ایجاد نشده است؟ - تاریخ امپراطوری های ایران

به گزارش تاریخ امپراطوری های ایران، مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل ها در وزارت راه و شهرسازی گفت: به علت نبود چسبندگی تجاری و مالی بین کشورهای عضو اکو، تجارت بزرگی بین آن ها وجود ندارد و بنابراین از نظر ترانزیتی و حمل ونقل همگرایی در میان آن ها ایجاد نشده است.

امین ترفع درباره توافقات تفاهمنامه سه جانبه ریلی بین ایران، ترکمنستان و قزاقستان گفت: کریدور ریلی بین این سه کشور موضوع جدیدی نیست و از مجموع کریدورهای اکو، KTI از قدیمی ترین کریدورهای تعریف شده در این منطقه است.

وی ادامه داد: اخیرا در نشست مشترک نمایندگان ایران، ترکمنستان و قزاقستان، در حاشیه نشست سران کشورهای عضو اجلاس اکو، بر روی همگرایی کشورها برای افزایش ظرفیت های این راستا تاکید شد وگرنه ایران دو راستا ریلی به این دو کشور از گذشته داشته است.

مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل ها در وزارت راه و شهرسازی با اشاره به دو راستا ریلی بین سه کشور مذکور گفت: یک راستا از سرخس به سمت ترکمنستان و از این کشور به قزاقستان وصل می شود و راستا دیگر از اینچه برون به بندر آکتائو قزاقستان می رسد که از همین راستا از حاشیه خزر به طور مستقیم به ترکمنستان متصل می شویم.

ترفع با بیان اینکه ایران به هر حال برای رسیدن به روسیه و آسیای مرکزی و تردد از شرق دریای خزر باید از ترکمنستان و قزاقستان عبور کند، اضافه کرد: شراکت و همکاری در این کریدورها با دو کشور ترکمنستان و قزاقستان موضوع عجیبی نیست و برای موفقیت جریان ترانزیت باید کریدور قدیمی KTI احیا شود.

وی با بیان اینکه حجم ترانزیت از راستا ریلی در کشورمان عدد بالایی نیست، گفت: در دوران کرونا هر چند محدودیتی در راستا ریلی با ترکمنستان نداشتم اما در راستا ترانزیت جاده ای با ترکمنستان محدودیت های اعمال شده است.

مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل ها با تاکید بر تجاری سازی کریدورهای ترانزیتی گفت: برای تجاری سازی کریدور KTI تفاهمنامه ریلی ذیل جلسه اکو امضا شده که بر همگرایی کشورها در راستای احیای این کریدور و استفاده از ظرفیت آن تاکید شده است.

ترفع اضافه کرد: ایران برای رسیدن به قزاقستان چند راستا دارد، می توان ازطریق راه آهن اینچه برون به ترکمنستان رفت و از حاشیه دریای خزر به طور مستقیم وارد بندر اکتائو شد که این بندر یک شاخه به سمت شمال و روسیه و شاخه دیگر به طور مستقیم به چین می رود. دو سال گذشته هم در همین کریدور چند بار کشتی رو رو از بندر آکتائو وارد بندر کاسپین شد و از این راستا به طور مستقیم به چین متصل می شویم.

وی ادامه داد: راستا ریلی دیگر از سرخس به ترکمنستان و از این کشور به ازبکستان می رسد و بعد از ازبکستان، ایران را به قزاقستان وصل می نماید و به چین می رسد بنابراین از سرخس می توانیم به جنوب قزاقستان دست یابیم و به سمت ازبکستان و چین برسیم.

مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل ها با تاکید بر اینکه راستاهای ریلی ایران عبوری از ترکمنستان برای دسترسی به چین و کشورهای آسیای مرکزی اهمیت دارند، گفت: کریدور KTI راستای برای رسیدن به بندر آکتائو و مقاصد مهم روسیه و چین است. البته همانطور که گفتم قدمت این تفاهمنامه به چند دهه گذشته برمی شود و جلسه اخیر تنها تاکیدی بوده برای همگرایی کشورها جهت افزایش ظرفیت ها در این کریدور.

ترفع در پاسخ به این سوال که چرا تفاهمنامه های اکوچندان در ترانزیت بین کشورهای عضو چندان اثرگذار نبوده، گفت: پیمان اکو از نظر اسنادی فوق العاده پیشرفته است و ذیل اکو توافقنامه های ترانزیتی تعریف شده که مهم ترین آن بحث آزادی ترانزیت بین کشورهای عضو است که یکسری از این کشورها عضو این توافق شده اند. اما علت اینکه از نظر ترانزیتی و حمل و نقل بین کشورهای عضو اکو همگرایی ایجاد نشده، ریشه آن به اندازه چسبندگی تجاری و مالی بین کشورهای عضو بر می شود که چسبندگی محکمی بین کشورهای عضو به ویژه کشورهای آسیای مرکزی ایجاد نشده و تجارت بزرگی بین آنها وجود ندارد بنابراین طبیعی است که حمل و نقل و ترانزیت بین آنها شکل نگیرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر باید در نظر بگیریم که ترانزیت از مسائل کلان بین المللی بسیار تاثیر می پذیرد و این تاثیر پذیری از فاکتورهای کلان مالی و سیاسی باعث می شود هر موضوعی در بحث حمل و نقل و ترانزیت نوسان ایجاد کند. باید توجه داشته باشیم که هر یک کشورهای موجود در یک راستا و کریدور ترانزیتی قوانین متفاوتی دارند و اهداف تجاری و مالی آنها می تواند با سایر کشورهای واقع در ان راستا همسو نباشد به همین علت است که اگر همگرایی بین کشورها ایجاد نشود، نوساناتی در بحث ترانزیت خواهیم داشت.

ترفع با اشاره به یکی از موضوعات توافقات اخیر در تفاهمنامه سه جانبه ریلی بین ایران، ترکمنستان و قزاقستان مبنی بر توسعه صادرات و ترانزیت، افزایش دو برابری مبادله و پذیرش واگن از مرز ریلی سرخس گفت: طبق آمارهای رسمی تناژ ترانزیت ایران به ترکمنستان در سال 98 حدود 287286 بوده که در سال گذشته به 444749 رسید و بعلاوه در شش ماه ابتدایی سال جاری تناژ ترانزیت به ترکمنستان 553134 بوده است.