سندرم خوردن شبانه؛ علت، علائم و راه های درمان
به گزارش تاریخ امپراطوری های ایران، سندرم خوردن شبانه، اختلالی است که در آن، الگوی تغذیه ای و الگوی خواب فرد دچار تغییر می شود. این سندرم در سال 1955، توسط دکتر البرت استانکارد، شناخته شد. افراد مبتلابه این اختلال، بخش اعظمی از غذای موردنیاز بدن خود را در ساعات پایانی شب و بعد از شام دریافت می کنند. افراد مبتلابه سندروم خوردن شبانه، چندین بار در طول شب، از خواب بیدار شده و مشغول خوردن می شوند.

درصد ابتلا به بیماری سندرم خوردن شبانه، بالاست. افراد مبتلا به این سندرم، در طول شب از خواب بیدار می شوند و در حالتی بین خواب وبیداری که به حالت خلسه معروف است، به سمت آشپزخانه روانه می شوند و مشغول خوردن می شوند. آن ها نسبت به کاری که انجام می دهند، به طور کامل هوشیار نیستند و به خاطر نمی آورند که چه زمانی این اتفاق افتاده است. افرادی که مبتلابه این سندرم هستند، فردای شبی که با خوردن هایشان همراه بوده است، وقتی از خواب بیدار می شوند، میلی به خوردن صبحانه ندارند و احساس سیری می کنند.
سوالاتی که ممکن است از پزشک پرسیده شود
- آیا این سندرم عامل بروز علائم من است؟
- چگونه این سندرم تشخیص داده می شود؟
- چه درمان هایی پیشنهاد می شود؟
- برای درمان آنچه باید کرد؟
- پیش آگاهی بیماری من چگونه است؟
نکات قابل توجه
نکته ای که باید راجع به سندرم خوردن شبانه بدانید این است که این بیماری، با بیماری های شبگردی، پرخوری و بی میلی به صبحانه، متفاوت است. باید دقت داشته باشید که سندرم خوردن شبانه را با سندروم یا اختلالات دیگر اشتباه نگیرید. برای شناسایی بهتر این سندرم، مطالعه علائم سندروم خوردن شبانه، الزامی است.
نکته دیگری که در مواجهه با این سندرو، باید به آن توجه کرد این است که افراد مبتلابه آن، پس از خوردن های شبانه دچار عذاب وجدان می شوند و خود را به دلیل اینکه روی خوردن خودکنترل ندارند، همواره سرزنش می کنند و در بیشتر اوقات نیز از خود متنفر هستند.
تفاوت سندروم خوردن شبانه با پرخوری
سندرم خوردن شبانه با اختلال پرخوری متفاوت است؛ هرچند مبتلایان به سندرم خوردن شبانه اغلب اختلال پرخوری نیز دارند ولی پرخوری و البته بولیمیا دو اختلال خوردن هستند که ممکن است با سندرم خوردن شبانه اشتباه شوند. تفاوت مهم سندرم شب خوری با سایر اختلالات خوردن این است که افراد مبتلابه اختلال پرخوری اغلب مقدار زیادی غذا را در تمام ساعات روز خورده درحالی که افراد با سندرم خوردن شبانه بیشتر غذایشان را شب می خورند.
علائم و نشانه های افراد مبتلابه سندرم خوردن شبانه
حال که به اندازه کافی با این بیماری آشنا شدیم، وقت آن رسیده است که اعلائم و نشانه های این بیماری بشناسیم. آشنایی بیشتر به علائم این بیماری، می تواند کار شما را در تشخیص بیماری، ساده تر کند پس به بیان چند مورد از این نشانه ها می پردازیم.
- اشتهای کم یا بی اشتهایی کامل نسبت به خوردن صبحانه
- خوردن غذای زیاد و اضافی بعد از صرف شام
- مصرف نصف یا بیش از مقدار غذای روزانه، پس از شام
- بیدار شدن حداقل دو بار در شب برای خوردن غذا
- مشکل در خوابیدن و نداشتن خواب مناسب
- افسردگی
- اضطراب
- استرس
- افزایش وزن و چاقی
- ایجاد عذاب وجدان بعد از خوردن شبانه
- تمایل شدید به خوردن بین شام و زمان خوابیدن
- این افراد معتقد هستند که باید بخورند تا بتوانند بخوابند
- ناکارایی در کارهای روزانه
- احساس خواب آلودگی در طول روز براثر نخوابیدن شب گذشته
عواملی که سندروم خوردن شبانه را به یک بیماری خطرناک تبدیل می کنند
1. چاق بودن
سندرم خوردن شبانه، به مرور زمان باعث چاقی در فرد بیمار می شود و در حالتی که خود فرد بیمار از قبل دچار چاقی باشد، این بیماری برای او بسیار خطرناک می شود.
2. سوءمصرف مواد مخدر و الکل
افرادی که الکل و مواد مخدر مصرف می کنند، این بیماری برایشان نسبت به دیگران خطرناک تر است. الکل و مواد مخدر باعث بی خوابی می شود و گیجی و منگی پس از بیدار شدن از خواب را افزایش می دهند.
3. سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده و فامیل
درصورتی که افراد خانواده یا یکی از اعضای فامیل، مبتلابه این بیماری باشند، احتمال ژنتیکی بودن این سندرم وجود دارد و احتمال مبتلا شدن شما به این بیماری بالاست و این بیماری می تواند برای شما با شدت بیشتری همراه باشد.
4. افرادی که بیش از حد چای یا قهوه می نوشند
چای و قهوه به دلیل داشتن کافئین، باعث ایجاد بی خوابی می شوند و همین بی خوابی همیشگی عاملی است برای تشدید این بیماری.
5. استرسی بودن
افرادی که همواره استرس دارند یا مضطرب هستند، احتمال اینکه به این بیماری مبتلا شوند بسیار بالاست و سندرم خوردن شبانه در این گونه افراد خطرناک تر جلوه می کند چرا که استرس و اضطراب باعث ایجاد گرسنگی و پرخوری می شود و از طرفی از خوابیدن مناسب شما جلوگیری می کند.
علت ابتلا به سندرم خوردن شبانه چیست؟
سندرم خوردن شبانه علت های متفاوتی دارد. در پاره ای از اوقات، دانشجویانی که براثر مطالعه، زمان خوابشان به هم می ریزد، عادت به خوردن غذا در ساعات پایانی شب می کنند و بعدها نمی توانند بر این عادت غلط خود غلبه کرده، دچار این سندروم می شوند.
دیگر علت سندرم خوردن شبانه، رژیم غذایی غلط است. وقتی افراد در طول روز کالری محدودی دریافت می کنند، بدن پیامی به مغز می فرستد که نیاز به غذا دارد و کالری مورد نیازش در طول روز تأمین نشده است. در این صورت فرد به طور معمول، در شب آغاز به پرخوری می کند.
سندرم خوردن شبانه، همچنین می تواند در واکنش به استرس ایجاد شود. از جمله علت های دیگری که می توان برای ابتلا به این سندرم گفت، اختلالات هورمونی است. هورمون های ملاتونین و اپتین در بروز این سندرم نقش مؤثری دارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود
اگر علائم این سندرم برای 3 ماه وجود داشت، باید بیمار به پزشک مراجعه کند.
میزان شیوع سندرم خوردن شبانه
سندرم خوردن شبانه یک تا دو درصد از جمعیت دنیا را درگیر می کند. شش درصد از افرادی که به دنبال درمان اضافه وزن و چاقی شان هستند نیز دچار سندرم خوردن شبانه هستند. اگرچه این بیماری می تواند هر دو جنس را تحت تاثیر قرار دهد اما در میان زنان بیشتر از مردان دیده می شود. سندرم خوردن شبانه اگرچه در افراد غیر چاق نیز رخ می دهد اما در افراد چاق بروز بیشتری دارد؛ به خصوص برای افرادی که در حال پیگیری درمان های کاهش وزن هستند. علاوه بر این سن شیوع این سندرم اواخر دهه 20 و اوایل دهه 30 گزارش شده است.
روش های درمان سندرم خوردن شبانه
درمان موفقیت آمیز سندرم خوردن شبانه، ترکیبی از چندین درمان است. برای این کار معمولاً از دادن آموزش به بیماران آغاز می شود. افراد مبتلابه این سندرم، پس از آموزش های لازم، به الگوهای غذا خوردن آگاه تر می شوند و با استفاده از همین آموزش ها، می توانند محرک های غذایی خود را بشناسند.
درمان این سندروم می تواند شامل ارزیابی تغذیه و درمان، فیزیولوژی ورزش و ادغام درمان رفتارشناسی و مدیریت استرس باشد. تکنیک های رفتاری مانند قفل کردن در اتاق خواب، آشپزخانه، انباری و محل های نگهداری غذا می تواند مؤثر باشد و شما را ناچار به بازگشت به تختتان کند.
نکته ای که باید در اینجا به آن توجه کنید این است که به هیچ عنوان نباید از قرص های خواب استفاده کنید. استفاده از قرص های خواب، حالت گیجی شما در هنگام خواب را افزایش می دهند و میزان هوشکمک شما را هنگام خوردن شبانه، کاهش می دهند. نوشیدن یک لیوان شیر، حدود نیم ساعت قبل از خواب می تواند به شما به مراتب کمک بیشتری کند و خوابی همراه با آرامش را به شما هدیه دهد.
توجه داشته باشید که درمان این سندرم، با مراجعه به پزشک متخصص امکان پذیر است. ولی در زیر به صورت تیتر وار، به بیان چند مورد کاربردی از راه های درمان سندرم خوردن شبانه می پردازیم.
- ایجاد وقت های منظم برای انجام ورزش
- مشارکت در کلاس های مشاوره برای تنظیم الگوی غذایی نرمال
- یادگیری تکنیک هایی برای کاهش اضطراب و استرس
- تلاش برای درمان افسردگی
- محدودیت در مصرف الکل، مواد مخدر و کافئین
- مصرف داروهای هورمونی برای تنظیم خواب
- مراقبت شخصی از فرد بیمار
- داشتن برنامه برای زمان خواب، زمان خوردن به طورکلی زمان بندی تمام اتفاقات روز
- دورنگه داشتن غذاها از دسترس فرد بیمار